ALAM NA ALAM NG HALOS lahat ng mga Filipino na napakabagal ng operasyon ng internet sa Pilipinas.

Kahit nga mga batang nag-aaral pa lamang sa elementarya ay nakararanas ng kabagalang ito dahil gumagamit na rin sila ng internet habang nakaharap sa computer, o cellular phone.

Kaya, hindi nakagugulat ang pahayag ni Pangulong Rodrigo Duterte sa kanyang ikalimang State of the Nation Address (SONA) hinggil sa pagpapa-ayos ng serbisyo ng mga kumpanya sa industriya ng impormasyon at telekomunikasyon.

Mismong datos ng mga bansa sa Southeast Asia ang nagpapatunay na kulelat ang bansa sa operasyon ng internet ng mga kumpanyang ­telekomunikasyon.

Ayon sa datos, ang bansa natin ay napag-iiwanan ng mga bansa sa Southeast Asia pagdating sa dami ng bilang ng cellular towers.

Inabot natin ang kala­gayang ito, samantalang ang Pilipinas ay isa sa mga bansa sa rehiyon na unang nagkaroon ng mobile network noong 1991.

Nauna tayo sa Vietnam ng ilang taon, pero halos 70,000 towers na ang nakatayong tore sa kanila.

Sa atin sa Pilipinas ay nasa 22,000 towers pa lang.

Uulitin ko po, kahit ilang taon tayong nauna kumpara sa kanila sa pagpasok sa industriya ng impormasyon at telekomuniskasyon ay na­ungusan tayo.

Kaya, mahina ang phone signal dahil sa kulang ang cellular towers sa bansa.

Kahit sa Metro Manila ay nakararanas ang mga kus­tomer/kliyente ng telecommunication firms ng problema sa voice calls at data connection.

Mayroon mga pagkakataon na hindi natatanggap ang text messages na ipinadala ko sa isang tao, o kaya hindi ko maipadala kaagad, dahil napakahinang signal.

Kahit ako, nakararanas din ng nasabing suliranin.

Kaya, hindi masamang akusahang palpak ang network service sa Pilipinas!

Maraming netizens ang nagwawala sa social media kapag bumabagsak, o nawawala ang kanilang phone signal, ngunit kasalanan ba talaga ng Globe Telecom at Smart Communications ang nasabing suliranin?

“Hindi” ang sagot ni dating Department of Information and Communications Technology (DICT) Secretary Eliseo Rio, Jr. na naging komisyoner din ng National Telecommunications Commission (NTC) noong 2001.

Ayon sa pahayag ni Rio sa kanyang Facebook account, mayroong paniniwalang sobrang laki ng kinikita ng ­telecommunications companies o telcos.

Ang paniniwala, o reputasyong ito, ang naging batayan kung bakit naging “gatasan” (legal man o ilegal) ng local government unit (LGUs) ang telcos sa mahabang panahon.

Kahit ang New People’s Army (NPA) ng Communist Party of the Philippines (CPP) ay nangingikil ng “tax” sa telcos na pumapasok sa mga hawak nilang teritoryo, o ‘inaangking’ mga lalawigan at bayan nila.

Inihayag ni Rio na gumawa ang LGUs ng mga patakaran na nagpapataw sa telcos ng mga one-time at recurring fees at sangkatutak na requirements upang lumaki ang kanilang kita, o rebenyu.

Ayon sa sumbong ni Globe Telecom President and CEO Ernest Cu kay Pangulong Duterte nitong nakaraang linggo, kailangan ng 25-29 permits upang maitayo ang isang tower.

Ang masama, kumakain nang lampas walong buwan ang buong preso nito, kabilang na ang pagkuha sa mga permit na ito.

Pokaragat na ‘yan!

“Ang 25 to 29 permit, umaabot nang walong buwan. Tapos marami pa ho kaming miscellaneous fees. Iba’t ibang klaseng tower fees. Meron kaming special use permit. Hindi ho namin ma-stan­dardize,” ani Mr. Cu sa kanyang ­televised sumbong kay Duterte.

Pinatotohanan ni Rio sa kanyang Facebook post ang isiniwalat ni Cu.

Dahil sa “dinisenyong” red tape, nagkaroon ng dagdag na kita ang LGUs.

Maliban sa binabayaran sa LGUs, hindi nagpahuli ang maraming local executives na manghingi ng lagay sa mga telcos, bilang ‘sarili’ at ‘hiwalay’ na bayad sa mga alkalde.

Pokaragat na ‘yan!

Kung nangyayari na ito noong 1G/2G pa lang ang produkto ng telcos, higit na tumindi ito nang maging 4G/5G na ang inalok nila sa publiko.

Idiniin ni Rio na korapsyon at red tape sa mga pamahalaang lokal ang pangunahing dahilan at sagabal sa mabagal na pagtatayo ng telecommunications infrastructure sa bansa tulad ng mga cellular tower.

Kaya, korapsyon at red tape sa LGUs din ang rason kung bakit nalampasan at naunahan tayo ng ibang bansa sa Southeast Asia.

Maganda ang resulta sa isiniwalat ng opisyal ng Globe dahil mismong si Duterte ang nag-utos at nagbabala sa mga alkalde na ayusin sa loob ng 72 oras ang mga permit ng mga kumpanyang telekomu­niskasyon.

Kung hindi nila ito gagawin, tanggal sila sa puwesto!

Payo ko sa netizens na walang tigil ang reklamo sa Globe at Smart, ireklamo ninyo ang inyong mga alkalde na maraming hinihinging permit na binayaran ng telcos at sikretong nangingikil pa sa Globe at Smart.