GEN Z TALKS ni LEA BAJASAN

ANG proyektong Kaliwa Dam na naglalayong magbigay ng karagdagang tubig sa Metro Manila, ay nagdulot ng malaking debate. Ang Kaliwa Dam project ay ibinebenta bilang solusyon sa lumalalang krisis sa tubig sa Metro Manila. Ngunit ang hindi sinasabi ng gobyerno ay ang proyektong ito ay nagbabanta sa Sierra Madre, ang bulubundukin na nagsisilbing unang linya ng depensa natin laban sa ilan sa pinakamalalakas na bagyo sa mundo. Tulad ng nakita natin mula sa kamakailang mga bagyo, isa na riyan ang Super Typhoon Pepito noong katatapos lang na linggo, pinatunayan ng Sierra Madre ay kanyang kahalagahan —ito ay mahalaga para sa kaligtasan ng mga komunidad sa Luzon.

Ang mga kagubatan ng Sierra Madre ay hindi lamang nagpapaganda sa ating mga bundok. Mahalaga ang papel nila sa pagpapahina ng mga bagyo bago sila mag-landfall.

Kapag lumalapit ang mga bagyo, ang masukal na kagubatan ng Sierra Madre ay sumisipsip ng malaking bahagi ng hangin at pag-ulan, na nagpapababa sa tindi ng mga bagyo. Ang kakayahan ng rehiyon na bawasan ang epekto ng malakas na pag-ulan at malakas na hangin ay nakatutulong na protektahan ang hindi mabilang na buhay at ari-arian.

Ngunit sa proyektong Kaliwa Dam ay nakatakdang bahain ang malalaking bahagi ng mahahalagang hanay na ito. At para saan? Upang magbigay ng tubig sa Metro Manila—isang lugar na tumatanggap na ng malaking bahagi ng tubig mula sa iba pang pinagkukunan tulad ng Angat Dam. Ang panganib sa Sierra Madre, gayunpaman, ay hindi masusukat. Hindi lang natin pinag-uusapan ang pagsira sa mga kagubatan—pinag-uusapan natin ang pag-undo ng natural na kalasag na nagpapanatili sa atin na ligtas mula sa nakamamatay na mga bagyo. Kung itatayo ang dam, mawawalan ng kakayahan ang Sierra Madre na pagaanin ang pinsala mula sa mga bagyo, na mag-iiwan sa mga komunidad na maging mas mahina sa baha at pagguho ng lupa.

Nakita naman natin ang proteksyong ito noong nakaraang linggo sa panahon ng Super Typhoon Pepito. Habang ang bagyo ay nagdulot ng malaking pinsala sa buong Luzon, ang mga lugar na malapit sa Sierra Madre ay nakaranas ng mas kaunting pinsala. Ang bulubundukin ay sumipsip ng malaking bahagi ng enerhiya ng bagyo, na nagpabawas ng dagok sa mga komunidad sa Quezon at Rizal. Ang kagubatan ay kumilos bilang isang natural na hadlang, na binabawasan ang pagbaha at pinoprotektahan ang mga buhay.

Hindi lang tumulong ang Sierra Madre—utang natin ang ating kaligtasan dito. Gayunpaman, sa kabila ng mga benepisyong ito, patuloy na isinusulong ng gobyerno ang Kaliwa Dam nang hindi lubos na isinasaalang-alang ang mga gastos sa kapaligiran at panlipunan. Ang bantang pagkalbo sa Sierra Madre para sa kapakanan ng isang dam ay isang malaking kasalanan. Ang pangangailangan sa tubig ng Metro Manila ay maaaring matugunan sa pamamagitan ng iba pang paraan, ngunit ang pinsala sa kapaligiran mula sa pagsira sa bulubunduking ito ay magkakaroon ng hindi maibabalik na mga kahihinatnan. Madaling makita ang mga potensyal na benepisyo ng isang bagong pinagmumulan ng tubig, ngunit mas mahirap tukuyin ang pagkawala ng isang likas na yaman na nagpapanatili sa atin na ligtas sa mga henerasyon.

Ang pagtatayo ng Kaliwa Dam ay hindi lamang nagbabanta sa Sierra Madre—ito ay isang pagkakamali na maaaring mag-iwan sa atin ng maraming pinsala sa susunod na super typhoon. Dapat nating protektahan ang ating mga likas na depensa, hindi ang pagtanggal sa kanila. Kailangang pag-isipang muli ng gobyerno ang proyektong ito bago maging huli ang lahat. Ang Sierra Madre ay hindi mapapalitan. Kung wala ito, mas maraming panganib ang ating kahaharapin mula sa mga bagyo na lalakas pa sa susunod na mga taon.