TALIWAS sa giit ng Palasyo, hindi pa tapos ang usapin kaugnay ng nawawalang bilyon-bilyong pondo sa Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) makaraang ilabas ng Commission on Audit (COA) ang resulta ng kanilang pagrerebisa sa Interim Reimbursement Mechanism (IRM).
Ayon sa COA, hindi pinahihintulutan saan mang probisyon ng batas ang advance payment sa ano mang pribadong kumpanya hangga’t hindi pa na-deliver ang serbisyo o suplay batay sa kontratang nilagdaan sa gobyerno.
Partikular na tinukoy ng COA ang P14.97 bilyong IRM funds na ibinigay ng PhilHealth sa mga pribadong pagamutan sa kasagsagan ng pandemya.
Giit pa ng COA, labag sa Presidential Decree 1445 ang ginawa ng PhilHealth na noo’y pinangangasiwaan ng retiradong heneral na si Ricardo Morales. Malinaw ang nakasaad sa PD 1445 – bawal ang advance payment para sa mga kontratang hindi pa tapos, maliban na lamang kung pahihintulutan ng Pangulo sa pamamagitan ng isang pirmadong dokumento, bagay na hindi nakita ng COA sa mga isinumite ng PhilHealth.
Hindi usapin kung liquidated na ang paggastos ng pondo. Ang problema ay ang garapalang paglabag sa batas na pinaiiral hindi lang sa mga pobre kundi sa lahat, ano man ang antas ng pamumuhay o pwesto sa gobyerno.
Kung tutuusin, maganda naman ang pakay ng IRM. Sa ilalim kasi ng nasabing mekanismo, matitiyak ang agarang tugon sa problemang pangkalusugan sa sandaling higit na angkop ang agarang gamutan, tulad na lamang ng mga pasyenteng tinamaan ng nakamamatay na COVID-19.
Ang siste, tila nagamit pa ang pandemya para sa isang sabwatan sa pagitan ng mga pribadong pagamutan at ilang tiwali sa pamahalaan. Ito rin marahil ang dahilan kung bakit pumalo sa nakakalulang bilang ang mga positibo kahit hindi naman.
Ang tanong – mananagot pa ba ang mga opisyal ng PhilHealth kabilang ang nagbitiw na si Morales at ang kapit-tukong Kalihim ng Department of Health?
Huwag umasa.
98 
