BUWAN NG WIKA: PAG-IINGAT SA IBA PA NATING MGA WIKA

BUWAN NG WIKA-VIRGILIO ALMARIO

Sa pagdiriwang ng bansa sa Buwan ng Wika (BNW) sa taong ito, gaano ba natin inaalala ang kahalagahan ng ating wika?

Alam ba nating lahat ang a­ting mga wika sa ating bansa? O nagagamit ba natin ito sa ating pamumuhay sa araw-araw.

Ang Pilipinas ay may mahigit sa 130 katutubong wika bukod sa pambansang wika nating Filipino.

Ngayong taon, binibigyang halaga ang wikang katutubo.

“Nais natin pagpugayan at patunayan na mahalagang bahagi ng ating pagkabansa ang mahigit 130 katutubong wika ng Pilipinas,” ayon kay Virgilio Almario, National Artist at tagapangulo ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF).

“Ang wika po kasi ang una at pangunahing pamanang pangkultura ng sangkatauhan. Ito ang nagbibigay artikulasyon sa ating nakaraan, sa ating kasaysayan ng mga tagumpay at pagkabigo. Nasa wika ang yaman ng ating nakaraan na hitik sa katutubong karunu­ngan,” dagdag pa ni Almario.

HINGGIL SA PAGDIRIWANG

Ayon sa website ng KWF, nagdiriwang ang buong bansa sa selebrasyon na ito at ito ang nilalaman ng pagdiriwang.

Para sa taóng 2019, ipagdiriwang ng KWF ang Buwan ng Wikang Pambansa na tampok ang temang “Wikang Katutubo: Tungo sa Isang Bansang Filipino.”

Pakikiisa ito ng KWF sa proklamasyon ng UNESCO ng 2019 International Year of Indigenous Languages (IYIL). Higit pa rito, ang pagdiriwang ay isang mahalagang suhay sa ipinatutupad ng KWF na Medyo Matagalang Plano 2017-2020 sa pamamagitan ng mabisang pagpapatupad ng mga pambansang programa para sa patuluyang pagpapaunlad, pagpapayaman, at pagpapalaganap ng mga katutubong wika na makapag-aambag sa higit na kagalingan at kalinangang pambansa ng mga Filipino.

HINGGIL SA BNW 2019 LOGO

Ayon sa KWF, nagtatampok ang BNW 2019 Logo ng tatlong mahalagang aspekto: (1) pagtatampok ng mga abstraksiyon ng mga disenyong panghabi mula sa iba’t ibang pangkating katutubo sa bansa; (2) pagtatampok ng sari-saring kulay; at (3) pagtatampok sa baybayin na “ka” sa gitna ng logo ng KWF.

Ang mga abstraksiyon sa mga disenyong panghabi ng mga pangkating katutubo sa bansa ay simbolo ng katangiang mapaglahok ng wikang Filipino at ang pagyakap nito sa iba’t ibang katutubong wika sa Pilipinas. Ang sari-saring kulay at paghahalu-halo ng mga ito ay simbolo naman sa mithing kaisahan at epektibong daloy ng ugnayan para sa mga katutubong wika sa bansa.

Sa gitna ng lahat ng ito, matatagpuan ang baybayin na “ka” sa loob ng logo ng KWF. Isa itong pagtatanghal at pagpaparangalan ng Komisyon sa mga katutubong wika bilang buod ng mga mandato ng KWF dahil naniniwala ang ahensiya na nasa mga katutubong wika ang pagka-Filipino.

WIKANG NAGLALAHO

Nasa Konstitusyon na dapat nating paglinangin o pagyamanin ang wika natin gamit ang mga katutubong wika ng ating bansa.

Ang ibang wika pa ng ating bansa ay ang Ivatan ng taga-Batanes, Kinaray-a ng taga-Antique at iba pa.

Ngunit ayon sa tala ng KWF, may 39 “endangered” tayong wika o nanganganib nang maglaho.

Nangyayari ito dahil sa iba’t ibang dahilan kabilang diyan ay dahil sa hindi na ito naipapasa mula sa mga datihan nang gumagamit nito o ang mga sinaunang tao mula sa mga mas nakababata sa kanila.

Nawawala rin ito dahil iba na rin ang mga binibigkas na mga lengguwahe ng mga tao ngayon lalo na ang mga kabataan. Ang mga kabataan ngayon kasi ay lantad na sa wika o ang tinatawag na Internet lingo na sinasabing uso o sadyang may mga iniimbentong mga salita ngayon.

Ayon pa kay Almario, dapat nating ingatan ang ating wika. Dito tayo kasi nagkakaisa at ito ang ating pagkakakilanlan.

“Kung hindi natin ito alagaan, nanganganib ito. At kung ating pababayaan, maaaring maglaho pa nang tuluyan. Kapag naglaho ang isang wika, tila may isang tahanan o isang bodega ng ating mga alaala at tradisyon ang nawawala at hindi na mababawi kailanman. Ayaw nating mangyari ito,” ani Almario.

 

ANG WIKA KO

ni Rio Alma

Ang wika ko’y wikang atin, katutubo,

Na minana pa ni ina sa nuno ng kanyang nuno;

Taglay nitó ang salaysay na taal at mula puso,

At ang ugat ng lumípas na tagbagyo nang tumubò.

 

Hindi ito natatákot sa pagsákop,

Yumayaman ito kahit lumuluhang nakagápos.

Ngunit kapag nakalayà, asahan mong magsasabog

Ng bulaklak at insenso sa anak ng paghahamok.

 

Ang wika nga, walang wikang isinílang

Upang maging mas mataas kaysa ibáng salitaan;

Abá, hintay! Walang wikang sa sarili’y yumayaman

Nang higit pa sa may-ari’t gumagámit araw-araw.

 

Umibig man at manalig sa banyaga,

Ngunit huwag lilimutin ang sarili’t inang wika;

Malango na sa mabango’t bulaklaking dáyong dila

Ngunit huwag isasangla pati diwa mong malayà.

 

Ang wika ko’y wika nating malikhain,

May hiwaga ng gunitang pag hinukay, lumalalim;

Langhapin mo’t ang linamnam, umaalab kung haplusin,

Kabaak mo, buong-buo, iyong-iyo pag inangkin.

 

Ferndale Homes

8 Agosto 2018

437

Related posts

Leave a Comment