GEN Z TALKS ni LEA BAJASAN

ANG PhilHealth na isang government health insurance provider, ay nakatakdang tumanggap ng zero budget para sa 2025. Ang desisyong ito ay nagdulot ng galit, dahil ang milyon-milyong Pilipino ay umaasa sa PhilHealth para sa abot-kayang pangangalaga sa pangkalusugan. Ang masaklap nito, naglaan ang PhilHealth ng P138 milyon para sa kanilang 30th anniversary. Ang pagkilos na ito ay nagtataas ng mga seryosong tanong tungkol sa mga prayoridad at pananagutan.

Para sa maraming Pilipino, ang PhilHealth ay isang lifeline. Nakatutulong itong masakop ang gastos ng mga bayarin sa ospital, mga gamot, at mga pagpapagamot, lalo na para sa mga hindi kayang bumili ng pribadong health insurance. Kung walang badyet ng gobyerno, maaaring mahirapan ang PhilHealth na bayaran ang mga ospital at klinika para sa mga serbisyo. Maaari nitong pilitin ang mga tagapagbigay ng pangangalaga sa pangkalusugan na tanggihan ang mga pasyente. Milyun-milyong Pilipino ang maaaring maiwang walang access sa mga kritikal na serbisyong medikal kapag kailangan nila ang mga ito.

Ang mga programang pang-iwas sa sakit, tulad ng mga pagbabakuna, pangangalaga sa maternity, at maagang pagsusuri sa kanser, ay maaari ring maapektuhan. Ang mga programang ito ay mahalaga para maagapan ang mga sakit at makapagligtas ng mga buhay. Kung hindi mapondohan ng PhilHealth ang mga serbisyong ito, mas maraming Pilipino ang maaaring dumanas ng mga sakit na maaari sanang maiiwasan.

Magdaragdag ito sa pasanin sa isang nahihirapan nang sistema ng pangangalaga sa pangkalusugan.

Iminumungkahi ng gobyerno na ang PhilHealth ay maaaring umasa sa mga kontribusyon ng mga miyembro at iba pang mapagkukunan ng kita. Gayunpaman, hindi ito makatotohanan.

Marami nang Pilipino ang nahihirapan sa pagtaas ng halaga ng pagkain, gasolina, at iba pang pangunahing pangangailangan. Ang paghiling sa kanila na magbayad ng mas mataas na premium para sa segurong pangkalusugan ay hindi patas at mag-iiwan sa marami na walang saklaw. Ang nagpalala pa sa sitwasyong ito ay ang plano ng PhilHealth na gumastos ng P138 milyon lalo na nang unang mapaulat na ito ay para sa isang Christmas party. Bagama’t nararapat na kilalanin ang mga empleyado, ang antas ng paggasta na ito ay sobra-sobra. Nilinaw na ng ahensya na ang naturang halaga ay gagamitin sa isang buong taong selebrasyon ng kanilang anibersaryo.

Ngunit ang pera ay maaaring gamitin sana upang bayaran ang mga utang o mapabuti ang mga serbisyo para sa mga miyembro nito. Ang paggastos ng ganoon kalaking halaga sa isang pagdiriwang ay nagpapadala ng maling mensahe sa publiko.

Ang PhilHealth ay nahaharap na sa mga batikos dahil sa mga iskandalo sa katiwalian at hindi nabayarang utang. Ang magarbong paggasta ay nagdaragdag lamang sa kawalan ng tiwala ng mamamayang Pilipino dito. Nagpapakita ito ng kakulangan sa pag-unawa sa kung ano ang tunay na mahalaga— ang pagtulong sa milyun-milyong Pilipino na umaasa sa PhilHealth para sa kanilang mga pangangailangan sa pangangalaga sa pangkalusugan.

Ang pangangalaga sa kalusugan ay dapat maging pangunahing prayoridad para sa gobyerno at PhilHealth. Ang zero na badyet para sa PhilHealth ay naglalagay sa kalusugan ng mga Pilipino sa panganib at nagpapakita ng kawalan ng pagmamalasakit sa kapakanan ng publiko. Kasabay nito, ang labis na paggasta sa mga party ay nagpapahina sa kredibilidad ng ahensya.

Ang gobyerno at PhilHealth ay dapat na managot sa mga desisyong ito at muling isaalang-alang ang kanilang mga prayoridad. Ang kalusugan ng publiko ay hindi isang bagay na maaaring isantabi. Ang mga Pilipino ay karapat-dapat sa isang sistema ng pangangalagang pangkalusugan na kanilang maaasahan, hindi isang sistema na nabibigatan ng mahinang pagpaplano at maling paggasta.