BINALIKTAD ng Anti-Red Tape Authority (ARTA) ang naunang rekomendasyon nito sa Trusted Operator Program-Container Registry and Monitoring System (TOP-CRMS), isang araw matapos magbabala si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa kanyang State of the Nation Address (SONA) na bilang na ang araw ng mga smuggler at hoarder ng mga produktong pang-agrikultura.

Nagmistulang biglang tumiklop ang ARTA sa ilang makapangyarihang grupo na tumutuligsa kung ano ang maaaring pinakamabisang armas ng administrasyong Marcos laban sa anti-smuggling.

Sa sorpresang memorandum na inilabas noong Hulyo 25 ni Director General, Sec. Ernesto Perez, sinabi ng ARTA na ang muling pagsusuri nito sa TOP-CRMS regulatory impact statement (RIS) ay hindi nagtatapos sa paghahabol nito na bawasan ang halaga ng container deposit bilang tumpak batay sa benefit-cost analysis na kanilang isinasagawa.

Mababasa sa bahagi ng ulat na ang port congestion ay maaaring hindi gamitin ng Philippine Ports Authority (PPA) bilang katwiran para sa interbensyon ng gobyerno, kasama ang iminungkahing TOP-CRMS.

Idinagdag nito na ang PPA ay hindi maaaring gumamit ng congestion bilang batayan upang maitatag ang iminungkahing TOP-CRMS.

Ang pinakabagong ARTA memorandum ay isang kumpletong turnaround mula sa pagsusuri nitong Pebrero 2 na nagbigay-daan sa pagpapatupad ng TOP-CRMS at pinayagan ang PPA na ipagpatuloy ang nasuspinde nitong plano sa modernisasyon.

Binigyan ng ARTA ang programa ng rating na 36, ibig sabihin ay “Good Practice RIS.”

Sinabi ng ARTA sa isang pahayag noong Pebrero pagkatapos nitong tasahin ang programa, nagbigay ang PPA ng maigsi at kasiya-siyang ebidensya sa lahat ng seksyon ng RIA, kaya ang RIS ay tinasa bilang Good Practice.

Ang TOP-CRMS ng PPA ay nakatutugon din sa mga pamantayan ng ARTA para sa cost-saving mechanisms, kabilang ang bayad sa mga container deposits, mga daan sa daungan, at pagpapababa ng oras sa mga walang laman na container ng hindi bababa sa 72 oras.

Sa ilalim ng Section 6 ng Presidential Decree No. 857, ang PPA ay dapat mangasiwa, magkontrol, mag-regulate, magtayo, magpanatili, magpatakbo, at magbigay ng mga pasilidad o serbisyong pagmamay-ari ng awtoridad.

Sinabi noon ni PPA General Manager Jay Santiago, naniniwala siya na sa pag-apruba ng ARTA, ang mga alalahanin sa kadalian ng paggawa ng negosyo ay sapat na natugunan.

“PPA will continue to fine-tune the program, and the implementation of PPA AO No. 04-2021 and its IOG will be constantly monitored, and the necessary adjustments to the IOG will be made as necessary. TOP-CRMS seeks to remove the payment of container deposits and efficiently manage the return of empty containers. In fact, there have been a series of public consultations, and we have adjusted based on the needs of the stakeholders,” dagdag ni Santiago.

Ang panggigipit mula sa smugglers Industry insiders ay pinaghihinalaan na ang isang makapangyarihang grupo ng mga smuggler ay nagpipilit sa mga kinauukulang ahensya at regulator ng gobyerno na itigil ang pagpapatupad ng TOP-CRMS dahil magkakaroon ito ng malaking negatibong epekto sa kanilang mga ilegal na aktibidad.