GEN Z TALKS ni LEA BAJASAN

MULING nag-iingay ang isyu ng mga pekeng PWD (Persons with Disabilities) ID. Maraming restaurant ang nagrereklamo na napakaraming tao ang gumagamit ng mga ID na ito para makakuha ng mga diskwento.

Ang ilan sa kanila ay hindi naman tunay na PWD. Dahil dito, lalong humihigpit ang maraming negosyo. May iba pa ngang tumatanggi nang magbigay ng diskwento kung hindi nila maberipika ang ID sa database ng Department of Health (DOH).

Naiintindihan ko kung bakit nagagalit ang mga negosyante. Nalulugi sila dahil sa mga pekeng ID. Pero naiintindihan ko rin kung bakit nagagalit ang mga totoong PWD. Ang ilan sa kanila ay tinatanggihan ng kanilang nararapat na diskwento dahil lamang ang kanilang mga pangalan ay wala sa sistema. Ito ay hindi patas. Isipin na lamang na ang isang tunay na may kapansanan, nagpapakita ng totoong ID, ngunit tinatrato pa rin na parang sinungaling.

Hindi ito dapat maging away ng mga PWD at restaurant. Ang tunay na laban ay dapat laban sa local government units (LGUs) na tamad na gawin ang kanilang mga trabaho. Sila ang may pananagutan sa pag-isyu ng mga PWD ID, at siguraduhing maitala ito sa database ng DOH.

Ngunit marami sa kanila ang hindi nagagawa ito. Kaya naman wala sa sistema ang ilang totoong PWD. Kaya naman hindi ma-verify ng mga restaurant ang kanilang mga ID. Kaya naman nangyayari ang kaguluhang ito.

Ang masama pa nito ay walang standard na PWD ID. Bawat lungsod o munisipalidad ay may kanya-kanyang disenyo. Ang ilan ay mga laminated card lang na parang naka-print sa bahay. Ang iba ay walang mga tampok na seguridad. Hindi nakagugulat na napakadaling pekein ang mga ito. Hindi tulad ng mga pasaporte o lisensya sa pagmamaneho, na may parehong disenyo sa lahat ng dako, iba-iba ang hitsura ng mga PWD ID, depende sa kung saan mo ito nakuha.

Kung gagawa ang gobyerno ng uniporme at mas secure na PWD ID, mas madaling makikita ang mga peke. Kung ginawa ng mga LGU ang kanilang mga trabaho at na-update nang maayos ang database ng DOH, hindi na kailangang lumaban ang mga tunay na PWD para lang mapatunayang mayroon silang tunay na ID. Kung talagang gumagana ang system, hindi na kailangang maglaro bilang detective ang mga restaurant sa tuwing may magpapakita ng PWD ID.

Sa halip na sisihin ang mga negosyo o pagdudahan ang mga tunay na PWD, dapat magalit ang mga tao sa mga taong lumikha ng problemang ito noong una pa man. Ang mga LGU ay may pananagutan sa pagtiyak na ang mga tunay na PWD lamang ang makakukuha ng mga ID. Responsable rin sila sa pag-encode ng kanilang mga pangalan sa pambansang sistema. Kung hindi man lang nila magawa ang simpleng gawaing ito nang maayos, hindi sila dapat magtaka kapag may mga ganitong problema.

Nakapapagod na makita ang mga taong nag-aaway sa isang bagay na dapat ay madaling ayusin. Ang mga PWD ay nararapat sa kanilang mga diskwento. Ang mga restawran ay nararapat na protektahan mula sa pandaraya. Pero imbes na solusyunan ang ugat ng problema, nag aaway-away na lang ang mga tao. Kung may dapat sisihin, ito ay ang mga taong hinayaang kumalat ang mga pekeng ID. Sila ang gumawa ng sistemang napakahina na pati mga tunay na PWD ay nahuhuli sa gulo. Ito ay trabaho ng mga LGU ngunit masyadong tamad na gawin ito nang maayos.