GEN Z TALKS ni LEA BAJASAN

ANG balita ay hindi inaasahan. Inaresto si dating Pangulong Rodrigo Duterte noong Marso 11 sa airport. Ang International Criminal Court ay naglabas ng isang warrant of arrest na nag-uugnay sa kanya sa mga krimen laban sa sangkatauhan. Kalaunan ay dinala siya sa Netherlands, kung saan haharap siya sa paglilitis. Ito ay isang malaking sandali sa kasaysayan. Ang isang dating pinuno ay kailangan na ngayong managot sa isang internasyonal na hukuman.

Ang mga tao ay may iba’t ibang opinyon tungkol dito. May nagsasabing hindi siya karapat-dapat na arestuhin. Naniniwala sila na gusto lang niyang gawing mas ligtas ang bansa. Kailangan niyang gumawa ng matitinding desisyon para labanan ang krimen. Nakikita naman ito ng iba bilang isang hakbang tungo sa hustisya, panahon na para makinig sa boses ng mga apektado ng drug war. Sa alinmang paraan, ang kasong ito ay hindi matatapos agad sa lalong madaling panahon.

Si Duterte ay kilala sa kanyang walang pigil na pananalita. Nagsasalita siya sa paraang nakikinig ang mga tao. Ang ilan ay humanga sa kanya sa pagiging prangka. Akala ng iba ay masyado siyang malupit. Ngunit hindi maitatanggi ng sinoman na nanatili siyang tanyag sa buong termino niya. Marami pa rin ang sumusuporta sa kanya. Nakikita nila siya bilang isang pinuno na handang gawin ang hindi gagawin ng iba.

Ngunit may isa pang panig dito. Ang digmaan laban sa droga ay nag-iwan ng maraming katanungan. Libo-libong tao ang nawalan ng buhay. Hindi pa rin alam ng ilang pamilya kung ano talaga ang nangyari sa kanilang mga mahal sa buhay. Sila ba talaga ay may kasalanan? Nararapat ba silang mamatay nang walang paglilitis? Ito ay masakit na mga tanong. At ngayon, gusto ng ICC na makahanap ng mga sagot.

Ang mga kaalyado ni Duterte ay nakatayo sa tabi niya. Sinasabi ng ilang opisyal na hindi kailangang sundin ng bansa ang ICC, na ang sistema ng hustisya rito ay sapat at malakas. Ang iba ay naniniwala na ang kanyang pagkaaresto ay dapat igalang. Dahil ang bansa ay dating bahagi ng ICC, dapat din nitong tanggapin ang proseso.

Nakikita ito ng kanyang mga kritiko bilang isang mahalagang sandali. Naniniwala sila na ito ay nagpapatunay na kahit ang makapangyarihang mga pinuno ay maaaring panagutin, ang mga aksyon na ginawa gamit ang kapangyarihan ay maaari pa ring kwestyunin kalaunan. Sa tingin nila ang kasong ito ay magbibigay ng halimbawa para sa hinaharap.

Si Duterte mismo ay palaging may tiwala sa kanyang sarili. Kahit pagkatapos ng kanyang termino, nagpatuloy siya sa pagsasalita ng hinggil sa kanyang naiisip. Parang hindi siya natatakot sa iniisip ng mga tao. Ngayon, nahaharap siya sa isang hamon na hindi katulad ng dati. Ang ICC ay hindi isang lokal na hukuman. Ito ay isang pandaigdigang institusyon. Nangangahulugan ito na ang buong mundo ay manonood.

Nakita ko kung gaano ka-passionate ang mga tao kapag pinag-uusapan si Duterte. May mga ipagtatanggol siya sa kahit anong mangyari. Ang iba ay naghintay sa sandaling ito. Ngunit hindi mahalaga kung nasaang panig ang mga tao dahil ito ay isang pangunahing kaganapan. Isang dating pangulo ang nahaharap ngayon sa internasyonal na hustisya. Ito ay isang bagay na hindi natin madalas masaksihan. Ang mga darating na buwan ay magiging mahalagang sandali para ipaglaban siya ng kanyang legal team.

Ang kanyang mga tagasuporta ay patuloy na maninindigan sa kanya. Naghihintay naman ang kanyang mga kritiko kung ano ang susunod na mangyayari. Walang nakakaalam kung paano magtatapos ang kasong ito. Ngunit isang bagay ang tiyak. Ito ay kasaysayang masasaksihan natin mismo.