(UNANG BAHAGI)

Mula noong kalagitnaan ng ika-20 siglo, namayagpag ang Pilipinas sa pag-i-import ng lakas-paggawa sa iba’t ibang bahagi ng mundo. Unti-unti mula noon, nakita ang tuluy-tuloy na pag-angat ng kita ng pamahalaan mula sa sahod na ipinapadala ng mga manggagawa at propesyonal na nasa ibang bansa, habang bumaba ang kontribusyon sa Gross Domestic Product ng iba’t ibang industriyang lokal. At ngayon nga, isa nang malakas na pwersa ang sektor ng mga tinatawag nating bagong bayani, ang mga overseas Filipino workers (OFW).

Isang napansing trend sa migrasyon ng lakas-paggawa ay ang dahan-dahang “femininization” nito. Nakita mula noong dekada 90 ang pagkaroon ng pagbabago sa mukha ng migrasyon. Batay sa estadistika, mas marami nang babae ang nangingibang bansa na kinabibilangan ng mga nurses, domestic helpers at iba pang trabahong naglalagay sa kababaihan sa delikadong kalagayan.

Marahil agarang maiisip na magandang pangitain ito dahil testimonya ito ng pagbabago sa kalagayan ng kababaihan. Sa wakas, may karapatan na ang mga babaeng makibahagi sa produktibong aktibidad at magkakaroon ng pagkakataong iangat ang kanilang kalagayan sa lipunan.

Ngunit sa kabilang banda, ipinapakita rin ng mga ‘di na mabilang na kuwento at mga numero, na taliwas sa layuning pag-aangat ng estado ng mga kababaihan ang kinahinatnan ng buhay ng maraming babaeng Filipino: Flor Contemplacion, Delia Maga, Maricris Sioson, Sarah Balabagan, at marami pang sumunod. Samakatuwid, parang naging normal na lang sa atin ang makabalita na may Filipinang ginagahasa, o pinapatay, o pinupugutan ng ulo, at inuuwi na lang ang mga labi sa bansa.

Oo nga, paano masasabing inaangat ang kalagayan mo, kung ang gawaing binuksan sa iyo ay yaong mga itinuturing na mas mababa pa ring uri na inaayawan din mismo ng mga lalaki; mga trabahong naglalagay din sa mga kababaihan sa mga delikadong kalagayan dahil mas talamak ang diskriminasyon at eksploytasyon? Hindi na rin sigu­ro kailangang banggitin na ito ang mga trabahong mas mababa pa rin ang pasahod kahit sobrang mas marami o malaki ang risks o panganib. Kung tutuusin, marami pa ring dapat pag-usapan tungkol sa usaping ito kung nais talaga nating matamo ang tunay na pagpapaunlad sa kalagayan ng mga kababaihang Filipino. (Psychtalk / EVANGELINE C. RUGA, PhD)