PUNA ni JOEL O. AMONGO
NASA gitna ng krisis ang sektor ng edukasyon sa bansa, sa kakulangan ng mga silid-aralan, nakagugulat na makita kung paanong hindi wasto ang paggamit sa pondo ng gobyerno.
Ayon sa mga ulat, inamin ni Department of Education (DepEd) Secretary Sonny Angara ang kakulangan ng pondo para tugunan ang kakulangan ng mga silid-aralan sa buong bansa— isang seryosong isyu na ilang dekada nang nagpapahirap sa bansa.
Ngunit sa gitna ng problemang ito, naging kontrobersyal ang paggamit ni Bise Presidente at dating DepEd Secretary Sara Duterte sa confidential funds. Kaya’t ang tanong: Tinututukan ba ng gobyerno ang edukasyon o sadyang may malaking kapabayaan sa pamamahala ng pondo?
Inaasahan ng publiko na bawat sentimong inilalaan para sa edukasyon ay gagamitin nang tama at nang may pananagutan.
Ngunit ang alokasyon ni VP Duterte ng confidential funds para sa DepEd ay nagdulot ng malaking katanungan, lalo na’t hindi pa nalulutas ang masalimuot na krisis ng kakulangan sa mga silid-aralan.
Matapos sundan ang mga pagdinig na isinagawa ng House of Representatives Committee on Good Government and Public Accountability, lumitaw ang tanong sa isip ng marami: Bakit kailangan ng DepEd ng confidential funds?
Ang paggamit ng confidential funds ng DepEd ay labis na kaduda-duda. Karaniwang ang ganitong mga pondo ay inilaan sa mga ahensyang may direktang papel sa pambansang seguridad, gaya ng militar, pulisya, at intelligence services.
Bilang isang institusyon na nakatutok sa edukasyon, hindi kabilang dito ang DepEd, kaya’t naging kakaiba ang kahilingan nitong magkaroon ng confidential funds.
Nasa gitna ng kontrobersyang ito ang malinaw na pagkakaiba sa pagitan ng kawalan ng kakayahan ng DepEd na pondohan ang pagtatayo ng mga silid-aralan at ang kahandaang maglaan ng pondo para sa hindi malinaw na mga layunin.
Ayon kay DepEd Secretary Sonny Angara, kapos na ang budget ng departamento, at wala nang sapat na pondo para sa kinakailangang mga silid-aralan.
Paano kung gayon mapaliliwanag ng DepEd ang paglalaan ng pondo sa confidential fund na hindi direktang tumutugon sa agarang mga pangangailangan ng sistema ng edukasyon?
Ang paggamit ni VP Duterte ng confidential funds ay nagdulot ng maraming katanungan at magulong prayoridad. Ang gobyerno ay dapat tumutok sa pagpapagawa ng mga silid-aralan, pagpapahusay ng pagsasanay ng mga guro, at pagtiyak na may sapat na mga materyales sa pag-aaral ang mga estudyante. Sa halip, ang mga pondo ay napupunta sa isang itim na hukay ng hindi maipaliwanag na paggasta.
Ito ay isang malaking kapabayaan sa mga Pilipino, lalo na sa milyun-milyong estudyante na ang kinabukasan ay nalalagay sa alanganin dahil sa mismong institusyong dapat sana’y nagtataas sa kanila.
Ang katotohanang inilalaan ang confidential funds sa DepEd nang walang malinaw at makatuwirang paliwanag ay labis na nakababahala.
Kailangang managot ang nagkasala kung paano ginamit ang pondong ito. Kung nagkasala si VP Sara, patawan ng nararapat na kaparusahan. Hindi lamang ito usapin ng prinsipyo—ito ay usapin ng pagtiyak na ang mga pampublikong pondo ay ginagamit sa paraang nagbibigay ng pinakamalaking benepisyo.
Karapatan ng mga Pilipino na malaman kung saan napupunta ang kanilang pera at bakit hindi ito nagastos para tugunan ang kakulangan sa mga silid-aralan.
Hindi lamang ito usapin ng patakaran; ito ay usapin ng katarungan para sa milyun-milyong estudyante na ang kinabukasan ay nalalagay sa panganib.
34