HINIKAYAT ni Camarines Sur 3rd District Rep. Gabriel Bordado Jr. ang kanyang mga kasamahan sa Kongreso na gumawa ng mga hakbang sa paghahanda para sa napipintong global recession sa gitna ng babala ng International Monetary Fund (IMF) at Oxford Economics na paghina ng ekonomiya ng Pilipinas sa susunod na taon.

Sa privilege speech nitong Lunes, ipinunto ni Bordado na maaga pa lang ay nararamdaman na ng mga Pilipino ang epekto ng inflation na umabot sa 14-year record high na 7.7 percent noong Oktubre, batay sa datos ng Philippine Statistics Authority (PSA).

Aniya, sinabi mismo ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa isang panayam kamakailan na ang paglobo ng inflation rate sa bansa ‘ay isang malaking alalahanin,’ habang binabanggit na ang kanyang administrasyon ay nananatiling ‘very conscious’ sa gastos ng pamumuhay ng mga Pilipino”.

“Sa madaling salita, Mr. Speaker, wala pang global recession ngayon ngunit ramdam na ramdam na ng karamihan sa ating mga kababayan ang matinding kahirapan. Malaki ang pagtaas ng presyo ng mga pangunahing bilihin. Ang mga produktong karne na nagkakahalaga ng Php 180.00 kada kilo noong nakaraang taon, ngayon ay nagkakahalaga ng Php280 hanggang Php 350.00 kada kilo.

Ang ilang mga de-lata na dati ay nagkakahalaga ng Php150.00, ngayon ay nagkakahalaga ng Php230.00. Even the once lowly galunggong is now Php250.00 per kilo,” ani Bordado.

Sinabi niya na ang IMF ay nagbabala na ang Pilipinas ay maaaring makaharap ng “shocks” sa susunod na taon mula sa isang pandaigdigang paghina ng ekonomiya at para sa maraming tao, ang 2023 ay magiging parang isang pandaigdigang pag-urong.

Ang Oxford Economics, na may namumukod-tanging rekord ng katumpakan ng pagtataya, ay nag-project ng Philippine GDP growth rate sa 3.3 porsiyento sa susunod na taon mula sa 6.1 porsiyento ngayong taon.

Sinabi ni Bordado sa kasagsagan ng pandemya ng COVID 19, ang Pilipinas, tulad ng ibang mga bansa sa mundo, ay dumanas ng mapangwasak na recession. Ayon sa economic expert na si Rajiv Biswas, naitala ng ekonomiya ng Pilipinas ang pinakamalaking taunang pagbaba mula nang magsimula ang national accounts data series noong 1946.

Nang ang pangkalahatang sitwasyon ng COVID 19 ay lubos na bumuti at ang ekonomiya ay unti-unting nagbukas, sinabi ni Bordado na ang GDP ay unti-unting bumabalik.

“Sa katunayan, ang GDP ng Pilipinas ay lumawak ng 7.6 porsyento – ang ika-6 na magkakasunod na paglago ng GDP mula noong ika-2 quarter ng 2021 – kumpara sa antas noong nakaraang taon, na lumampas sa projection na 6.3 porsyento na ginawa ng karamihan sa mga economic analyst,” aniya.

Gayunpaman, sinabi ni Bordado, bagama’t mukhang matatag ang ekonomiya ng Pilipinas, kailangang paghandaan ang epekto ng inaasahang global recession.

Noong Agosto ngayong taon, aniya, ang balanse ng kalakalan ay umabot sa mataas na depisit na $6 bilyon. Bagama’t lumiit ito sa $4.8 bilyon noong Setyembre, ang patuloy na negatibong balanse ng kalakalan ay nagpapakita lamang ng katotohanan na ang bansa ay kailangang seryosong gumawa ng mga hakbang upang matugunan ang self-sufficiency, seguridad sa pagkain at mas mababang dependency sa mga import.

Nag-alok si Bordado ng ilang praktikal na mungkahi sa pagbabawas ng epekto ng nalalapit na recession. Ang mga ito ay: pagtaas ng mga programa sa seguridad sa pagkain na nakabatay sa komunidad at humimok ng mga lokal na aktibidad sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagbuo ng post-harvest support at pagpapahusay ng value chain para sa mga sektor ng agrikultura at pangisdaan sa mga lalawigan.

Ikalawa, aniya, dapat na mahusay na magamit ng mga local government units ang pagtaas ng kanilang pondo mula sa Mandanas-Garcia ruling para sa credit, crop storage, processing, transportation, marketing, trading support at iba pang mga programa na nagtutulak sa mga lokal na aktibidad sa ekonomiya sa kanayunan.

At pangatlo, lubos na palakasin at suportahan ang micro, small, and medium enterprises na bumubuo ng 99.58 percent ng kabuuang business establishments sa Pilipinas. (JOEL AMONGO)