KASUNOD ng pagpapawalang-sala sa kanya ng Sandiganbayan sa mga kasong graft at malversation noong Nobyembre 12, taong ito ng Sandiganbayan, sinabi ni dating Congresswoman Mary Mitzi “Mitch” Cajayon-Uy na kailangan ang mga kagyat na reporma upang mapalakas at maipatupad ang mga mandato ng Office of the Ombudsman bilang tagapagtanggol ng estado at tagapagtanggol ng publiko.

“Kung ako ay mahalal muli sa Kongreso, ang mga reporma at iba pang mga hakbang ay dapat na maisabatas upang matiyak na ang mga reklamong inihain sa OMB ay sasailalim sa mas mahigpit na pagsusuri bago magsampa ng mga kaso sa mga korte upang hindi masayang ang pondo ng gobyerno,” ani Cajayon -Uy.

Partikular niya aniyang isusulong ay reporma ukol sa ilang mga proseso ng nasabing institusyon, gaya ng pagsisigurong lahat ng reklamong inihahain sa Ombudsman ay dapat na may kalakip na matibay na ebidensya gaya ng proseso ng paghahain ng reklamo sa ibang korte, upang matiyak na may sapat na batayan ang mga kaso at hindi lamang ito basta black propaganda.

Ayon kay Cajayon-Uy, kailangan ang mga repormang ito para talagang maisakatuparan ng Ombudsman ang mandato nito at magamit nang wasto ang kanilang pondo. Sa datos ng legal team ni Cajayon, mula sa P4.82 bilyon na badyet ng Office of the Ombudsman para sa 2019, P643.2 milyon (51%) ang ginastos sa Anti-Corruption Investigation Program nito, na nagresulta sa 17.88% lamang ng nasampahan ng mga kasong kriminal at administratibo. Bukod pa rito, P469.3 milyon, o 37.3% ng 2019 OMB budget ang ginastos sa Anti-Corruption Enforcement Program nito, na nag-ambag sa 25% lamang ng mga kasong kriminal at sibil na inusig at nagresulta sa paghatol ng mga korte.

“Batay sa mga bilang na ito, tila napakaliit na bahagi lamang ng mga reklamong inihain sa OMB ang talagang case worthy o may sapat na batayan upang makayanan ang imbestigasyon at paglilitis. Ang natitira ay maaaring mga walang matibay na ebidensya o walang basehang mga reklamo,” aniya.

Bukod pa rito, ipinahayag ng dating mambabatas na ang mga opisyal ng gobyerno, tulad niya, na maling kinasuhan ay nahaharap sa torture at obligadong gumastos para depensahan ang sarili.

Bukod pa rito, ang kanilang mga pamilya ay dumaranas ng kahihiyan at nabahiran ang kanilang reputasyon dahil sa gawa-gawang kaso na hindi nawawasto at walang nakukuhang danyos perwisyo kapag napapawalang-sala.

Bunga nito, isusulong niya ang pagrepaso sa Ombudsman Act of 1989 at itutulak ang pagsasaalang-alang sa pagpapataw ng mga multa, danyos perwisyo, at pagbabayad ng mga legal na gastos ng isang akusado na humaharap sa paglilitis. (PAOLO SANTOS)