(Ni LEA BAJASAN)

ANG pangalan na Mary Jane Veloso ay tumatak na sa maraming Pilipino.

Ang kanyang kwento ay tungkol sa sakripisyo, kawalan ng katarungan, at pag-asa.

Ipinanganak sa isang maliit na bayan sa Nueva Ecija noong Enero 10, 1985, si Mary Jane ay lumaki sa kahirapan.

Bilang nag-iisang magulang ng dalawang lalaki, nagsumikap siya para matustusan ang kanyang mga anak. Tulad ng maraming Pilipino, nangarap siya ng magandang buhay para sa kanyang pamilya.

Noong 2010, inalok siya ng trabaho bilang domestic worker sa Malaysia. Nagtiwala siya sa taong nagrekrut sa kanya, umaasa para sa isang mas maliwanag na hinaharap.

Ngunit ang kanyang pangarap ay naging isang bangungot. Nalinlang si Mary Jane sa pagdala ng maleta na may nakatago sa loob na ilegal na droga. Siya ay inaresto pagdating sa Indonesia, inakusahan ng drug trafficking, at hinatulan ng kamatayan. Ang kanyang kuwento ay ikinagulat ng kanyang pamilya at ng marami pang naniniwalang siya ay inosente. Nakipagtalo ang mga grupo ng adbokasiya na si Mary Jane ay biktima ng human trafficking, na ginamit bilang isang hindi sinasadyang courier ng droga. Ang kanyang kaso ay nakakuha ng internasyonal na atensyon, kaya marami ang nanawagan para sa kanyang kalayaan.

Noong 2015, ilang oras bago siya bitayin, binigyan ng pansamantalang reprieve si Mary Jane. Nangyari ito matapos maaresto ang kanyang recruiter sa Pilipinas, at nagpasya ang mga awtoridad ng Indonesia na hintayin ang resulta ng kaso laban sa recruiter. Sa loob ng maraming taon, si Mary Jane ay nanatili sa death row, pinanghahawakan ang pag-asa at pananampalataya. Ginugugol niya ang kanyang mga araw sa pagdarasal, pagsusulat ng mga liham, at pangangarap na muling makasama ang kanyang mga anak.

Patuloy na ipinaglalaban ng kanyang mga magulang na sina Celia at Cesar Veloso ang kanyang kalayaan, kasama ang maraming tagasuporta na naniniwala sa kanyang kainosentehan. Kumilos rin ang pamahalaan mula sa administrasyon ng noo’y pangulong si Benigno ‘Noynoy’ Aquino hanggang sa kasalukuyan na si Pangulong Bongbong Marcos.

Ang kuwento ni Mary Jane Veloso ay higit pa sa isang personal na pakikibaka— kinakatawan nito ang mga hamon na kinakaharap ng maraming manggagawa sa ibang bansa at mga biktima ng trafficking. Ipinapaalala nito sa atin ang mga panganib ng pagtatrabaho sa ibang bansa at ang kahalagahan ng pagprotekta sa mga mahihinang indibidwal. Higit sa lahat, ang kanyang paglalakbay ay nagtuturo sa atin tungkol sa lakas at pag-asa. Ang katapangan ni Mary Jane ay nagbibigay inspirasyon sa mga tao na patuloy na ipaglaban ang hustisya, kahit na sa harap ng kadiliman.

Itinatampok din ng kanyang kaso ang kahalagahan ng pakikipagtulungan sa pagitan ng mga bansa upang labanan ang human trafficking at protektahan ang mga migranteng manggagawa. Ang mga tagapagtaguyod ay patuloy na nagsusulong ng mga reporma upang maiwasan ang iba na mahulog sa parehong bitag. Ang paglaban ni Mary Jane para sa hustisya ay hindi lamang para sa kanyang sarili kundi para sa hindi mabilang na iba pa na nalinlang at pinagsamantalahan. Ang kanyang kuwento ay nagpapaalala sa atin na kahit na ang maliliit na boses ay maaaring magdulot ng pagbabago kapag ang mga tao ay nagsasama-sama para sa isang karaniwang layunin.

Pagbabalik sa Pilipinas

Makalipas ang halos 15 taon, ngayon ay nakabalik na sa bansa si Mary Jane. Itinuturing itong malaking tagumpay para sa bilateral relations ng Pilipinas at Indonesia.

Pursigido ang ilang grupo na agad siyang mapalaya kaya kaliwa’t kanan ang pangangalampag ng iba’t ibang grupo sa Malakanyang.

Ilang militanteng grupo ang nais na siya ay agad mabigyan ng presidential pardon sa halip ikulong sa Correctional Institution for Women (CIW) sa Mandaluyong City.

Idiniretso sa CIW si Mary Jane matapos lumapag sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) ang kanyang sinakyang eroplano, noong kalagitnaan ng Disyembre ng nagdaang taon.

Ngunit sa social media ay may diskusyong nagaganap. Marami ang nagtataka sa tila ‘heroes welcome’ anila na pagtrato kay Mary Jane.

Bagaman naniniwala rin ang mga netizen na inosente si Mary Jane, hindi anila makatarungan na biglaan na lang din ang gagawing pagpapalaya sa kanya. Marapat anilang irespeto ang proseso upang hindi rin maging kahiya-hiya sa pamahalaan ng Indonesia.

Anoman ang kahinatnan ni Mary Jane ngayong nasa Pilipinas na siya ay nasa kapasyahan na ni Pangulong Marcos Jr. Tama ang posisyon ng gobyerno na timbangin mabuti at pag-aralan ang mga proseso upang matiyak na ito ay magiging patas para sa lahat at hindi mag-iwan ng maling marka sa isipan ng publiko.

Tandaan na, “Innocence of the law excuses no one”.